Trafik kazaları, sürücülerin en istemediği durumlardan biridir. Ancak böyle bir durumla karşılaşıldığında doğru adımları atmak, sürecin hem yasal hem de sigorta yönünden sağlıklı ilerlemesini sağlar. Bu adımların en önemlisi ise kaza tespit tutanağı hazırlamaktır. Kaza tespit tutanağı, olayın tarafları arasında düzenlenen ve kazanın detaylarını içeren resmi bir belgedir. Bu belge, sigorta şirketleri ve ilgili makamlar açısından belirleyici öneme sahiptir.
Yanlış veya eksik doldurulan bir kaza tespit tutanağı, sigorta haklarının kaybına, kusur oranlarının yanlış belirlenmesine ve tazminat süreçlerinde ciddi aksamalara neden olabilir. Bu nedenle, kaza sonrası hazırlanan kaza tespit tutanağı titizlikle ve bilinçli şekilde doldurulmalıdır. Bu yazımızda, kaza tespit tutanağı doldururken dikkat edilmesi gereken 10 kritik noktayı sizler için derledik.
1. Tutanak Hazırlanmadan Araçlar Yerinden Oynatılmamalı
Trafik kazası meydana geldikten sonraki ilk dakikalar, hem güvenlik hem de yasal süreç açısından son derece kritiktir. Bu nedenle, kaza tespit tutanağı hazırlanmadan önce kesinlikle araçlar yerinden oynatılmamalıdır. Çünkü kazanın ardından araçların mevcut durumları, çarpışma açıları ve durdukları yön, tutanağın en önemli kriterlerinden biri olan krokide birebir yansıtılmalıdır.
Olay yerinin değiştirilmesi, kazanın oluş şeklini doğru ifade etmeyi zorlaştırabilir ve kusur oranlarının yanlış belirlenmesine neden olabilir. Bu durum da doğrudan sigorta şirketinin değerlendirmesini etkiler. Dolayısıyla, araçlar henüz hareket ettirilmeden önce farklı açılardan net fotoğraflar çekilmeli, araçların yola göre konumu, çarpma yerleri ve trafik levhaları gibi detaylar açıkça belgelenmelidir.
Fotoğraflar çekildikten sonra, kaza tespit tutanağı üzerinde yer alan krokide bu detaylar doğru şekilde işaretlenmelidir. Özellikle çok şeritli yollarda, kavşaklarda veya park alanlarında meydana gelen kazalarda araçların ilk konumu, olayın anlaşılması açısından büyük önem taşır.
Unutulmamalıdır ki, eksik veya hatalı bir kroki, kazada haklı olan tarafın haksız gibi görünmesine neden olabilir. Bu da hem maddi hem de yasal hak kayıplarına yol açar. Bu yüzden kaza tespit tutanağı doldurulurken acele edilmeden, araçların orijinal konumu bozulmadan önce tüm belgeler toplanmalı ve çizimler buna göre yapılmalıdır.
Özetle; kaza sonrası oluşan karışıklıkta araçları hızlıca kenara çekmek iyi niyetli bir refleks olabilir, ancak bu hareketin yasal sonuçları göz önünde bulundurulmalıdır. Araçlar ancak tutanak tamamlandıktan, fotoğraflar çekildikten ve tüm veriler kayıt altına alındıktan sonra yer değiştirilmeli; böylece kaza tespit tutanağı geçerliliğini koruyarak sigorta ve hukuki süreçlerde size avantaj sağlar.
2. Olay Yeri Fotoğrafları Detaylı Şekilde Çekilmeli
Bir trafik kazası meydana geldiğinde, olay yerinden alınan görsel kayıtlar, kaza tespit tutanağı sürecinin en güçlü destekleyicileri arasında yer alır. Fotoğraflar, yalnızca görsel delil olmakla kalmaz; aynı zamanda kusur oranlarının belirlenmesinde sigorta şirketlerine yön gösteren somut kanıtlar sunar. Bu yüzden, olay yeri fotoğrafları mutlaka detaylı, net ve çok yönlü olarak çekilmelidir.
İlk olarak dikkat edilmesi gereken nokta, kaza tespit tutanağı ile uyumlu bir şekilde, araçların durduğu pozisyonun farklı açılardan belgelenmesidir. Aracın önünden, arkasından ve yan tarafından çekilecek görüntüler; kazanın oluş şeklini daha açık biçimde ortaya koyar. Özellikle çarpışma noktaları, fren izleri, yol çizgileri, trafik levhaları, araçların birbirine göre konumu gibi unsurlar net şekilde fotoğraflanmalıdır.
Plakaların açıkça göründüğü, ışığın yeterli olduğu, titrememiş ve bulanık olmayan kareler tercih edilmelidir. Bu tür görseller, kaza tespit tutanağı üzerinde yer alan olay açıklamaları ve kroki ile birlikte değerlendirilerek, kazanın gerçek oluş şeklinin tespitine yardımcı olur. Ayrıca bu fotoğraflar, taraflardan biri olayı çarpıtmak isterse sizin en güçlü dayanağınız olur.
Ayrıca olay yerinde varsa kamera kayıtları, güvenlik kameraları ya da araç içi kameraların görüntüleri de alınmalı ve ileride kullanılmak üzere yedeklenmelidir. Mobil cihazlarla çekilen fotoğrafların tarih ve saat bilgileri, dosya üzerine otomatik işlendiği için, olayın zamanını belgelemek açısından da büyük avantaj sağlar.
Özetle, iyi çekilmiş fotoğraflar hem sizin haklarınızı korur hem de kaza tespit tutanağı sürecinde sigorta şirketinin daha adil ve hızlı karar vermesine olanak tanır. Bu nedenle kaza anında soğukkanlı kalınmalı, çevre güvenliği sağlandıktan sonra olay yeri detaylıca fotoğraflanmalı ve bu belgeler titizlikle saklanmalıdır.
3. Sürücü Bilgileri ve Araç Plakaları Doğru Girilmeli
Sürücülerin ad-soyad, T.C. kimlik numarası, iletişim bilgileri, ruhsat bilgileri ve poliçe numarası eksiksiz ve doğru şekilde yazılmalıdır. Plaka hataları, kaza tespit tutanağı geçersiz sayılmasına neden olabilir.
4. Kaza Oluş Şekli Açık ve Net Bir Dille Anlatılmalı
Kaza tespit tutanağı doldurulurken sürücülerin en çok zorlandığı bölümlerden biri, kazanın nasıl meydana geldiğini yazılı olarak ifade etmektir. Ancak bu bölüm, tutanağın en önemli alanlarından biridir çünkü sigorta şirketleri ve diğer yetkili kurumlar, olayın oluş şekline dair ilk izlenimi bu açıklamalardan edinir. Dolayısıyla, karmaşık, belirsiz ya da eksik ifadeler hem süreci uzatır hem de kusur oranlarının yanlış değerlendirilmesine neden olabilir.
Bu bölümde dikkat edilmesi gereken en önemli şey, sade, anlaşılır ve teknik detaylardan uzak bir dil kullanmaktır. Kaza tespit tutanağı içinde yer alacak olay anlatımı; “Ben kırmızı ışıkta dururken, arkamdan gelen araç duramayarak bana çarptı” gibi kısa, net ve kronolojik bir yapıya sahip olmalıdır. Giriş, gelişme ve sonuç mantığıyla yazılmış bir anlatım, olayın daha iyi anlaşılmasını sağlar.
Ayrıca, yön bilgileri (sağ-sol), trafik levhaları, sinyal durumu, yavaşlama veya hızlanma gibi detaylara da yer verilmelidir. Örneğin:
“Ben sol şeritte seyir halindeyken, karşı şeritten gelen araç sola sinyal vermeden dönüş yaparak aracımın sağ ön kapısına çarptı.”
bu tarz bir ifade, hem olayın yönünü hem de sürücülerin niyetini açıkça ortaya koyar.
Burada amaç, ne teknik jargona boğmak ne de olayı dramatize etmektir. Kaza tespit tutanağı üzerinde yazılacak bu açıklama, sigorta eksperlerinin ve sistemlerin kazayı zihninde canlandırabilmesi için rehber niteliğindedir. Unutulmamalıdır ki, olayın anlatımında tarafların birbirine suç atması değil, objektif olarak ne yaşandığının yansıtılması beklenir.
Ayrıca, her iki sürücü de kendi beyanını ayrı ayrı yazmalı, metin sonunda isim-soyisim yazılarak imzalanmalıdır. Eksik veya tutarsız beyanlar, kaza tespit tutanağı geçerliliğini zedeleyebilir. Bu yüzden olay anlatımı kısmı yazılırken dikkatlice düşünülmeli, mümkünse başka bir sürücü ya da tanıkla birlikte gözden geçirilmelidir.
Sonuç olarak, kazanın oluş şeklinin açık, net ve mantıksal sırayla ifade edilmesi, kaza tespit tutanağı sürecinin hızlı, adil ve sorunsuz ilerlemesi için hayati önem taşır. Ne kadar doğru ve tarafsız bilgi sunulursa, sigorta ve hukuki süreçler o kadar lehinize şekillenir.
5. Olay Yeri Krokisi Anlaşılır Olmalı
Kazaya karışan araçların yönü, hızları, konumları ve çarpışma noktaları krokide net bir şekilde gösterilmelidir. Kroki, kaza tespit tutanağı içerisindeki en kritik bölümlerden biridir.
6. İmzalar Eksiksiz Alınmalı
Her iki sürücü de kaza tespit tutanağı üzerindeki bilgileri inceledikten sonra imzalamalıdır. Taraflardan birinin imzası eksikse, tutanak geçersiz sayılabilir.
7. Tanık Varsa Bilgileri Eklenmeli
Olayı gören üçüncü kişilerin bilgileri kaza tespit tutanağına eklenebilir. Bu bilgiler, özellikle uyuşmazlık durumlarında tarafsız görüş açısından önem taşır.
8. Sigorta Bilgileri Güncel Olmalı
Poliçe numarası, sigorta şirketi adı ve geçerlilik tarihleri, kaza tespit tutanağına doğru şekilde yazılmalıdır. Yanlış bilgi, sürecin uzamasına sebep olabilir.
9. Belge Temiz ve Okunur Olmalı
Tutanağın okunabilirliği, işlem sürecini doğrudan etkiler. Çizikler, karalamalar ya da silinmiş bölümler olan kaza tespit tutanağı kabul edilmeyebilir.
10. Tutanak En Geç 5 İş Günü İçinde Sigortaya Teslim Edilmeli
Kaza tespit tutanağı, kazadan sonra en geç 5 iş günü içerisinde sigorta şirketine iletilmelidir. Bu, genellikle posta, e-posta ya da sigorta acentesi aracılığıyla yapılır.
Eksik veya Hatalı Doldurulan Kaza Tespit Tutanağının Sonuçları
Eksik ya da hatalı şekilde doldurulmuş bir kaza tespit tutanağı, taraflardan birinin haksız yere kusurlu sayılmasına neden olabilir. Bu da tazminatın karşı tarafça alınmasına, sizin ise tüm hasarı üstlenmenize yol açabilir. En sık karşılaşılan hatalar:
- Plaka yanlışlıkları
- Olay yeri krokisinde yön hataları
- Eksik imzalar
- Olay anlatımında belirsizlik
- Yanlış tarih/saat bilgileri
Bu tür durumlarda, kaza tespit tutanağı geçersiz sayılabilir ve tarafların mahkeme yoluyla haklarını araması gerekebilir. Oysa doğru ve dikkatli hazırlanmış bir kaza tespit tutanağı, bu tür sıkıntıların önüne geçer.
Kusur Oranı Belirleme ve İtiraz Süreci
Sigorta şirketleri, kaza tespit tutanağı üzerinden tarafların beyanları, olay yeri krokisi, fotoğraflar ve varsa tanık ifadelerine göre kusur oranlarını belirler. Eğer kusur oranına itiraz edilmek isteniyorsa, tutanağın Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi’ne (TRAMER) gönderilmesinden sonra itiraz süreci başlatılabilir.
Taraflardan biri, kusur oranının yanlış belirlendiğini düşünüyorsa:
- Sigorta şirketine yazılı başvuruda bulunabilir.
- TRAMER üzerinden itiraz dilekçesi iletebilir.
- Gerekli görülürse hukuki süreç başlatabilir.
Ancak itiraz sürecinde en güçlü dayanak, doğru hazırlanmış bir kaza tespit tutanağı olacaktır. Bu nedenle tutanak ne kadar sağlam ve açık hazırlanırsa, hak arama süreci de o kadar sağlıklı ilerler.
Bilinçli Sürücü, Sağlıklı Süreç
Kaza tespit tutanağı, her sürücünün trafik kazası sonrası en hızlı ve doğru şekilde hareket etmesini sağlayan yasal bir dayanak noktasıdır. Kazaya karışan tarafların tutanağı bilinçli bir şekilde doldurması, hak kayıplarının önüne geçer. Sadece bir belge gibi görünse de, kaza tespit tutanağı birçok konuda belirleyici rol oynar: sigorta, tazminat, onarım, hukuki süreçler ve daha fazlası.
Bu nedenle sürücülerin, kaza anında ve sonrasında panik yapmadan, bilinçli şekilde kaza tespit tutanağı düzenlemeleri ve yukarıdaki 10 kritik noktayı dikkate almaları büyük önem taşır.
Örnek kaza tespit tutanağı belgelerine ulaşmak, doğru tutanak doldurma adımlarını öğrenmek ve tüm süreci kolaylaştırmak için bizimle iletişime geçin.
7/24 destek hattımız ile her zaman yanınızdayız!